Mệt mỏi kéo dài - Nhận diện nguyên nhân và giải pháp nâng cao sức đề kháng
Nhịp sống hiện đại với nhiều áp lực có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và thiếu năng lượng, kèm theo các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hơn 11 nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng mệt mỏi, đồng thời gợi ý những thay đổi đơn giản trong sinh hoạt và công việc để giúp cơ thể phục hồi năng lượng một cách hiệu quả.
1. Mệt mỏi là gì?
Mệt mỏi là trạng thái suy giảm rõ rệt năng lượng, làm giảm khả năng thực hiện các hoạt động thường nhật, bao gồm cả thể chất lẫn tinh thần. Tình trạng này có thể thoáng qua hoặc kéo dài. Khi kéo dài trên sáu tháng, mệt mỏi được coi là mãn tính và cần thăm khám y tế kỹ càng (Nguồn tham khảo 1).
2. Những nguyên nhân thường gặp gây ra mệt mỏi
Mệt mỏi do lối sống
- Chế độ ăn thiếu cân bằng, nghèo dinh dưỡng, thiếu vitamin và khoáng chất thiết yếu.
- Lạm dụng rượu bia, ảnh hưởng tiêu cực đến gan và giấc ngủ.
- Ít vận động thể chất, làm suy giảm tuần hoàn máu và oxy cung cấp đến cơ bắp (Nguồn tham khảo 1).
Rối loạn giấc ngủ
- Ngủ không đủ hoặc chất lượng giấc ngủ kém gây ảnh hưởng đến quá trình hồi phục cơ thể (Nguồn tham khảo 1, 4).
- Ngưng thở khi ngủ, rối loạn giấc ngủ REM (giấc ngủ mắt chuyển động nhanh).
Mệt mỏi có thể do giấc ngủ kém gây nên
Tác dụng phụ của thuốc
- Benzodiazepine (điều trị mất ngủ, lo âu).
- Thuốc an thần và chống loạn thần.
- Thuốc chống co giật.
- Thuốc chẹn beta dùng trong bệnh tim mạch, tăng huyết áp (Nguồn tham khảo 1).
Nhiễm trùng
- Nhiễm virus như cúm, viêm phổi làm suy yếu hệ thống miễn dịch và gây mệt mỏi kéo dài ngay cả khi các triệu chứng khác đã giảm (Nguồn tham khảo 1).
Bệnh tim và phổi
- Thiếu máu cơ tim, bệnh van tim, suy tim sung huyết làm giảm cung cấp oxy.
- Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), khí phế thũng làm giảm hiệu quả trao đổi khí (Nguồn tham khảo 1).
Mất cân bằng nội tiết tố
- Suy giáp, mang thai làm thay đổi nội tiết tố, giảm năng lượng (Nguồn tham khảo 1, 4).
Rối loạn sức khỏe tâm thần
- Trầm cảm, rối loạn lo âu, stress kéo dài ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tinh thần và thể chất (Nguồn tham khảo 1, 4).
Rối loạn hệ miễn dịch
- Lupus, bệnh thấp khớp, bệnh tự miễn khác dẫn đến suy giảm năng lượng kéo dài (Nguồn tham khảo 1, 4).
Các bệnh lý mãn tính
- Ung thư và liệu pháp điều trị (xạ trị, hóa trị).
- Hội chứng mệt mỏi mãn tính (CFS), viêm xơ cơ.
- Tiểu đường loại 2, bệnh thận mãn tính làm rối loạn chuyển hóa và gây mệt mỏi (Nguồn tham khảo 1).
Thiếu máu và thiếu vi chất dinh dưỡng
- Thiếu sắt gây thiếu máu, giảm vận chuyển oxy.
- Thiếu Vitamin C làm suy yếu hệ miễn dịch, giảm năng lượng.
- Thiếu Vitamin B12 và Vitamin D gây suy nhược, yếu cơ, khó tập trung (Nguồn tham khảo 1).
Rối loạn ăn uống và cân nặng bất thường
- Chán ăn (anorexia), cuồng ăn (bulimia) gây thiếu hụt dinh dưỡng trầm trọng.
- Thiếu cân hoặc béo phì đều gây ra áp lực lên cơ thể, tăng nguy cơ mệt mỏi mãn tính (Nguồn tham khảo 1).
3. Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay
- Mệt mỏi kéo dài trên 2 tuần không cải thiện.
- Có triệu chứng nghiêm trọng đi kèm: đau ngực, khó thở, đau bụng dữ dội, nôn ra máu, chảy máu trực tràng.
- Có dấu hiệu tâm lý bất thường: thay đổi tâm trạng thất thường, có ý định tự sát (Nguồn tham khảo 1, 3, 4).
Người bị mệt mỏi kéo dài trên 2 tuần không khỏi
4. Các bước thăm khám và chẩn đoán
Bác sĩ sẽ hỏi chi tiết về triệu chứng, tiền sử bệnh lý, lối sống, mức độ căng thẳng và các thuốc đang sử dụng. Sau đó, các xét nghiệm như xét nghiệm máu, nước tiểu hoặc xét nghiệm chuyên sâu khác có thể được chỉ định để xác định chính xác nguyên nhân gây mệt mỏi (Nguồn tham khảo 1, 4).
5. Giải pháp hỗ trợ cải thiện mệt mỏi và tăng cường sức đề kháng
Vai trò của Vitamin C
- Vitamin C có tác dụng chống oxy hóa, giảm tác hại của các gốc tự do.
- Tham gia vào tổng hợp collagen, tăng hấp thu sắt và cải thiện tình trạng thiếu máu.
- Nghiên cứu cho thấy việc bổ sung 500-1000 mg Vitamin C mỗi ngày giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm đáng kể triệu chứng mệt mỏi, đặc biệt trong nhiễm trùng đường hô hấp (Nguồn tham khảo 1).
Giải pháp bổ sung Vitamin C cho người trẻ hiện đại:
Vitamin C dạng stick giúp tăng cường sức đề kháng – giải pháp tiện lợi, dễ dùng, hiệu quả cho người trẻ bận rộn:
- Tiện lợi:
Lý tưởng cho người bận rộn, hay di chuyển hoặc làm việc ngoài trời
Dạng gói bột nhỏ gọn, dễ mang theo – dùng mọi lúc, mọi nơi
- Dễ dùng:
Dùng trực tiếp cho vào miệng, không cần nước, không cần dụng cụ pha chế
Phù hợp với đa dạng đối tượng (đặc biệt, người trẻ tập luyện thể thao, từ công sở, phòng gym đến những chuyến đi chơi)
Vị cam thơm ngon, dễ chịu
- Hiệu quả:
Hấp thu nhanh: Dạng bột hòa tan không cần pha nước sẽ tan ngay và hấp thu nhanh hơn
6. Thay đổi lối sống tích cực
- Đảm bảo ngủ đủ và đúng giờ (7-8 giờ mỗi đêm).
- Tập thể dục thường xuyên để cải thiện lưu thông máu và tăng năng lượng.
- Chế độ ăn cân bằng và giàu dinh dưỡng.
- Uống đủ nước (khoảng 2 lít mỗi ngày).
- Tránh lạm dụng chất kích thích và kiểm soát căng thẳng hiệu quả (Nguồn tham khảo 1, 4).
Cần xây dựng giấc ngủ chất lượng
7. Kết luận
Mệt mỏi kéo dài không chỉ là biểu hiện thông thường mà có thể phản ánh những vấn đề sức khỏe sâu xa hơn. Chủ động nhận diện nguyên nhân, thay đổi lối sống và bổ sung dinh dưỡng phù hợp, đặc biệt là Vitamin C, sẽ giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng và hiệu quả hơn. Nếu các biện pháp này không cải thiện tình trạng, cần sớm tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng về sau (Nguồn tham khảo 1, 4).
Nguồn tham khảo:
- Fatigue: https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/21206-fatigue (Ngày truy cập: 01/03/2025).
- Fatigue: https://www.mayoclinic.org/symptoms/fatigue/basics/causes/sym-20050894 (Ngày truy cập: 01/03/2025).
- Tiredness and fatigue: https://www.nhs.uk/conditions/tiredness-and-fatigue/ (Ngày truy cập: 01/03/2025).
- Causes of Fatigue and How to Manage It: https://www.healthline.com/health/fatigue (Ngày truy cập: 01/03/2025).
Powered by Froala Editor
