Các nhóm thuốc giảm nhanh các triệu chứng cảm cúm và những lưu ý khi sử dụng

Cảm lạnh và cảm cúm là những bệnh nhiễm siêu vi phổ biến, thường bùng phát vào thời điểm giao mùa hoặc khi sức đề kháng suy giảm. Tuy không nguy hiểm như các bệnh lý nghiêm trọng, nhưng các triệu chứng như sốt, đau đầu, đau họng, ho có đàm, nghẹt mũi, mệt mỏi có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng giấc ngủ, hiệu suất làm việc và sinh hoạt hằng ngày.

Trong giai đoạn đầu hoặc trường hợp nhẹ, người bệnh có thể áp dụng các liệu pháp tự nhiên tại nhà như nghỉ ngơi, uống nhiều nước ấm, xông tinh dầu, sử dụng nước muối sinh lý để làm dịu triệu chứng hoặc bổ sung thực phẩm giàu vitamin C tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

Tuy nhiên, khi các triệu chứng trở nên khó chịu hơn, người bệnh có thể cân nhắc đến nhà thuốc gần nhất và mua các loại thuốc không kê đơn (OTC) nhằm giảm nhanh các biểu hiện của cảm lạnh cảm cúm để giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.

Dưới đây là các nhóm hoạt chất không kê đơn thông dụng thường được sử dụng trong giarm triệu chứng cảm lạnh và cảm cúm. 

*Lưu ý: Cúm là một bệnh nhiễm trùng do virus cúm gây ra, không phải do vi khuẩn. Nhiều người lầm tưởng kháng sinh có thể điều trị cảm cúm, nhưng kháng sinh hoàn toàn không có tác dụng nếu không có biến chứng nhiễm khuẩn.

1. Nhóm giảm đau hạ sốt

Đây là nhóm thuốc thiết yếu giúp giảm các triệu chứng sốt, đau nhức cơ thể là những triệu chứng phổ biến trong cảm cúm. Paracetamol & Ibuprofen là 2 hoạt chất phổ biến nhất:

Paracetamol

Paracetamol là hoạt chất được khuyến nghị hàng đầu trong điều trị cảm cúm, đặc biệt an toàn cho cả trẻ nhỏ, người lớn và người cao tuổi

Dạng bào chế đa dạng, phù hợp cho mọi lứa tuổi:

  • Người lớn: Viên nén, viên nang, viên sủi,...Đặc biệt viên sủi paracetamol ngày càng được ưa chuộng nhờ khả năng hòa tan nhanh, hấp thu tốt, giúp thuốc phát huy tác dụng chỉ sau khoảng 10 phút, nhanh hơn so với viên nén truyền thống.
  • Trẻ em: Gói bột sủi, viên đặt hậu môn, viên nén, viên nang,... Tuy nhiên gói bột sủi & viên đặt hậu môn là phổ biến do có nhiều hàm lượng phù hợp với mức cân nặng của con & dạng bào chế tiện lợi phù hợp với mọi nhu cầu sử dụng:
    • Bột sủi Paracetamol có nhiều hàm lượng như 80mg, 150mg, 250mg, giúp cha mẹ dễ dàng chọn liều phù hợp theo cân nặng của bé. Đặc biệt, dạng bột gói có thể hòa tan với cháo, nước trái cây hoặc sữa cho bé dễ uống.
    • Viên đặt hậu môn là lựa chọn phù hợp cho bé đang sốt cao, có nôn ói, không uống được thuốc hoặc đang ngủ. Trên thị trường hiện có đủ các hàm lượng 80mg, 150mg và 300mg.

Liều dùng:

  • Người lớn: 500–1000mg/lần, tối đa 4g/ngày.
  • Trẻ em: 10–15 mg/kg/lần, cách 4–6 tiếng. Không vượt quá 60 mg/kg/ngày.

Lưu ý khi sử dụng:

Paracetamol có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

  • Phản ứng dị ứng như nổi mẩn đỏ, phát ban, sưng môi, mặt hoặc cổ họng.
  • Hạ huyết áp, da đỏ bừng, tim đập nhanh.
  • Rối loạn máu, ảnh hưởng đến quá trình đông máu hoặc sản xuất tế bào máu.
  • Tổn thương gan, thận khi dùng quá liều, trong trường hợp nghiêm trọng có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Bạn không nên dùng paracetamol trong các trường hợp sau:

  • Bị dị ứng với paracetamol hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.
  • Có vấn đề về gan hoặc suy gan nghiêm trọng.
  • Uống rượu thường xuyên.
  • Đang dùng thuốc khác có chứa paracetamol.

Bạn cần đọc và tuân thủ hướng dẫn in trên nhãn thuốc. Bên cạnh đó, bạn có thể hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ để dùng thuốc đúng cách. [1]


Paracetamol là loại thuốc trị cảm cúm được bác sĩ khuyên dùng cho cả người lớn lẫn trẻ em

Ibuprofen

Ibuprofen là thuốc giảm đau, hạ sốt và chống viêm không steroid (NSAID). Thường được dùng cho người lớn và trẻ em từ 3 tháng tuổi trở lên, nếu không có bệnh nền về tiêu hóa, tim mạch hay hô hấp.

Liều dùng người lớn: Có thể dùng Ibuprofen với liều lượng 0,6 - 1g/ngày.

Không dùng nếu có tiền sử viêm loét dạ dày, hen suyễn, bệnh tim mạch.

Ibuprofen có thể giúp giảm đau và hạ sốt ở người lớn và trẻ em từ 3 tháng tuổi trở lên

2. Nhóm tiêu đàm - giảm ho

Ho là phản xạ bảo vệ đường hô hấp, nhưng khi đờm quá đặc và dính, việc khạc ra trở nên khó khăn, gây khó chịu và kéo dài thời gian phục hồi.

Trong các trường hợp cảm cúm có ho đờm, nhóm thuốc long đờm là lựa chọn phổ biến. Một số hoạt chất thường dùng gồm:

  • Guaifenesin: Làm loãng đờm bằng cách tăng tiết dịch đường hô hấp, giúp ho hiệu quả hơn.
  • Bromhexin: Phá vỡ cấu trúc đờm, thường dùng trong các siro trị ho cho trẻ em.
  • Carbocistein: Làm giảm độ quánh của chất nhầy.
  • Acetylcystein (NAC): Hoạt động mạnh mẽ nhờ phá vỡ cầu nối disulfide trong mucin nên giúp đờm loãng, dễ khạc.

Trong số đó, Acetylcystein 200mg dạng bột gói là hoạt chất được sử dụng rộng rãi nhờ hiệu quả tốt và dạng bào chế tiện lợi giúp hấp thu nhanh, cho tác dụng tiêu đàm nhanh hơn so với viên nén truyền thống.

3. Một số nhóm hoạt chất khác

  • Nhóm giảm hắt hơi, chảy mũi: Hoạt chất kháng histamin như loratadine, cetirizine. Diphenhydramine và các sản phẩm có chứa doxylamine là loại thuốc được nhiều người sử dụng nhưng chúng có thể gây buồn ngủ. Bạn có thể chuyển sang dùng loratadine và cetirizine, chúng ít gây buồn ngủ hơn nhưng hiệu quả đối với triệu chứng sổ mũi cũng sẽ thấp hơn.
  • Nhóm thuốc xịt giảm nghẹt mũi: Pseudoephedrine, oxymetazoline,.. Thuốc không được sử dụng cho trẻ em dưới 6 tuổi. Thuốc thông mũi dạng uống (như viên nén, viên nang hoặc xi-rô) không phù hợp với tất cả mọi người. Trước khi sử dụng thuốc thông mũi, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ xem thuốc có an toàn cho bạn hoặc con bạn không. [1]


Bạn có thể sử dụng thuốc thông mũi dạng viên

4. Thuốc kháng vi rút cảm cúm

Thuốc kháng vi rút cúm là thuốc theo toa (viên, chất lỏng, bột hít hoặc dung dịch tiêm tĩnh mạch) có tác dụng chống lại vi rút cúm trong cơ thể bạn. Thuốc kháng vi rút là thuốc kê đơn, không tự ý sử dụng. Bạn chỉ có thể mua thuốc nếu có đơn thuốc từ bác sĩ chăm sóc sức khỏe. Thuốc kháng vi rút khác với thuốc kháng sinh, nó có tác dụng chống lại các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn. Thuốc kháng vi rút cho bệnh cúm chỉ có tác dụng điều trị cúm. 

Điều trị cúm bằng thuốc kháng vi rút cúm có hiệu quả nhất khi bắt đầu trong vòng 1 đến 2 ngày sau khi các triệu chứng cúm bắt đầu. Thuốc kháng vi rút cúm có thể làm giảm các triệu chứng và rút ngắn thời gian bạn bị bệnh khoảng một ngày. Bắt đầu điều trị bằng thuốc kháng vi rút ngay sau khi các triệu chứng bắt đầu cũng có thể giúp giảm một số biến chứng cúm. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng điều trị bằng thuốc kháng vi rút sớm có thể rút ngắn thời gian nằm viện và nguy cơ tử vong của người bệnh. [1] [2] [3]

Có bốn loại thuốc kháng vi-rút đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chấp thuận và được Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) khuyến nghị để điều trị cúm, bao gồm: [2] [3]

  • Thuốc Oseltamivir: Thuốc generic oseltamivir và Tamiflu có dạng viên hoặc hỗn dịch lỏng. Loại thuốc này được FDA chấp thuận để điều trị sớm bệnh cúm ở những người từ 14 ngày tuổi trở lên.
  • Thuốc Zanamivir: Zanamivir thuốc dạng bột, được chấp thuật dùng cho bệnh nhân từ 7 tuổi trở lên. Zanamivir được sử dụng bằng thiết bị hít và không được khuyến cáo cho những người có vấn đề về hô hấp như hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
  • Thuốc Peramivir: Peramivir được tiêm vào tĩnh mạch, thích hợp với người bệnh từ 6 tháng tuổi trở lên.
  • Thuốc Baloxavir: Baloxavir là thuốc viên được dùng một liều duy nhất qua đường miệng, phù hợp với trẻ em từ 5 tuổi đến dưới 12 tuổi không mắc bất kỳ bệnh lý mãn tính nào và cho tất cả mọi người từ 12 tuổi trở lên. Baloxavir không được khuyến cáo để điều trị bệnh cúm trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú hoặc ở bệnh nhân ngoại trú mắc bệnh phức tạp. Baloxavir cũng không được khuyến cáo để điều trị bệnh cúm ở bệnh nhân nằm viện.

Thuốc kháng vi rút cần được sử dụng cho nhóm đối tượng sau: [2] [3]

  • Người nhập viện vì cúm.
  • Người bị cúm rất nặng.
  • Người có nguy cơ cao mắc các biến chứng cúm nghiêm trọng dựa trên độ tuổi hoặc tình trạng sức khỏe tiềm ẩn của họ, chẳng hạn như người bị hen suyễn và bệnh phổi mãn tính, tiểu đường hoặc bệnh tim, phụ nữ mang thai.

Trước khi dùng thuốc bạn cần cẩn trọng với tác dụng phụ của thuốc, chẳng hạn như oseltamivir gây buồn nôn và nôn, zanamivir có thể gây co thắt phế quản (khó thở kèm theo thở khò khè) và peramivir có thể gây tiêu chảy. [2] [3]


Thuốc kháng vi rút cúm là thuốc theo toa có tác dụng chống lại vi rút cúm trong cơ thể bạn

5. Các thực phẩm bổ sung nâng cao sức đề kháng cơ thế

Các loại thuốc bổ sung

Trong trường hợp bạn cần bổ sung vitamin C từ các sản phẩm chức năng, dưới đây là một số gợi ý:

  • Vitamin C 1000mg dạng viên sủi: giúp tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa và hỗ trợ điều trị tình trạng mệt mỏi do thiếu vitamin C. Dạng sủi bọt giúp cơ thể hấp thu nhanh chóng, dễ uống, đặc biệt phù hợp với người lớn tuổi hoặc những người khó nuốt viên nén.
  • Vitamin C 500 mg dạng bột gói uống trực tiếp không cần Nước. Giúp Vitamin C hấp thu và cho tác dụng nhanh hơn so với các dạng viên nén/viên nang thông thường. Rất phù hợp cho những người bận rộn hoặc thường xuyên di chuyển cần giải pháp bổ sung vitamin C hàng ngày để tăng cường đề kháng, giảm cảm giác uể oải và mệt mỏi kéo dài.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng phương pháp xông hơi để điều trị cúm. Bạn có thể sử dụng thêm tinh dầu bạc hà hoặc khuynh diệp để việc điều trị đạt hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên, bạn cần đề phòng bị bỏng hơi khi sử dụng phương pháp xông hơi. [1]


Bạn có thể sử dụng thuốc bổ sung vitamin và khoáng chất

Bạn có thể sử dụng các loại thuốc trị cảm cúm trên đây để đẩy lùi bệnh cúm, sớm khôi phục lại sức khỏe. Tuy nhiên, bạn cần nắm rõ tác dụng của từng loại thuốc, cách sử dụng và một số lưu ý kèm theo để có thể điều trị bệnh hiệu quả nhất. Bạn nên nghiên cứu và tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn ghi trên nhãn thuốc cũng như chỉ dẫn của bác sĩ và dược sĩ. Sử dụng thuốc sai cách, vượt quá liều lượng có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí là cả tính mạng của bạn.

#VienSuiGiamDauHaSot #giảmnhanhđausốt #HieuQua #NhanhChong

Nguồn tham khảo:

  1. Medicines for cold and flu: https://www.healthdirect.gov.au/medicines-for-colds-and-flu (Ngày truy cập: 01/04/2025).
  2. Treating Flu with Antiviral Drugs: https://www.cdc.gov/flu/treatment/antiviral-drugs.html  (Ngày truy cập: 01/04/2025).
  3. Flu Medicine: The Best OTC and Prescription Options Available: https://www.goodrx.com/conditions/flu/prescription-over-the-counter-flu-medications (Ngày truy cập: 01/04/2025).

EFF ART 047 27-08-2025

Powered by Froala Editor