Điểm danh 10 nguyên nhân gây đau lưng, cách giảm đau lưng hiệu quả tại nhà

Đau lưng là tình trạng bệnh lý có tần suất xuất hiện ngày càng cao, không chỉ gặp ở đối tượng người cao tuổi, mà các người trẻ đều có thể gặp tình trạng này. Vậy đâu là nguyên nhân gây đau lưng? Làm thế nào để giảm đau lưng hiệu quả tại nhà? Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé.

1. Tìm hiểu chung về bệnh đau lưng

1.1. Đau lưng là bệnh gì, triệu chứng như thế nào?

Đau lưng là một triệu chứng phổ biến ở nhiều người, nhưng không nên xem nhẹ

Đau lưng là một trong những bệnh đang phổ biến trong cuộc sống của chúng ta với triệu chứng điển hình là cơn đau ở lưng, có thể xuất hiện ở nhiều vị trị khác nhau. Cơn đau kéo dài, âm ỉ, ngoài ra có thể kèm thêm các triệu chứng bất thường. Nếu bạn gặp phải tình trạng đau lưng, cần xác định nguyên nhân cũng như thăm khám bác sĩ để tránh các biến chứng hậu quả mà điển hình là có thể gây tàn tật.

Triệu chứng của bệnh đau lưng có thể bao gồm:

● Những cơn đau ở lưng: Cơn đau âm ỉ, đặc biệt có xu hướng gia tăng khi hoạt động, hoặc thuyên giảm khi nghỉ ngơi. Thường bắt đầu ở 1 vị trí sau đó lan rộng ra các vị trí xung quanh.

● Các triệu chứng khác kèm theo: Tê bì, ngứa râm ran, mất cảm giác, đau và cứng khớp, mệt mỏi, một số xuất hiện sốt, buồn nôn, yếu chi, ....

1.2. Vị trí của cơn đau lưng cảnh báo những bệnh lý nguy hiểm gì?

Đau lưng có thể biết đến là đau ở lưng, tuy nhiên để xác định nguyên nhân cũng như bệnh lý liên quan, chúng ta cần xác định rõ hơn vị trí đau để có thể có phương pháp điều trị phù hợp nhất:

● Đau lưng trên: Cơn đau ở lưng trên thường liên quan đến cột sống như chấn thương đột ngột hoặc thoái hóa tự nhiên do lão hóa, các khớp ở cột sống ngực có thể bị rối loạn chức năng và đau đớn, ví dụ do thoái hóa cột sống, viêm, thoát vị đĩa đệm trên, ... ngoài ra còn có thể do kích ứng cơ bắp tại vị trí xương bả vai và mặt sau của khung xương sườn. Các cơ lớn ở lưng trên này dễ bị căng hoặc căng tức có thể gây đau và khó giảm bớt.

● Đau lưng dưới: Đây là vị trí thường gặp nhất ở các bệnh nhân đau lưng, là kết quả của một số bệnh như thoát vị hay vỡ đĩa đệm dưới, đau thần kinh tọa, viêm khớp, nhiễm trùng cột sống, hay có thể là ung thư tủy sống. Cơn đau cấp có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần trong khi cơn đau mãn tính có thể kéo dài hơn 3 tháng.

● Đau lưng bên trái hay bên phải: Có thể liên quan đến hoạt động không bình thường của thận, kèm theo các biểu hiện như tiểu nhiều, tiểu rắt hoặc ra máu. Ngoài ra, các hội chứng ruột kích thích hay viêm ruột thừa cũng có những cơn đau ở vị trí này.

● Đau lưng giữa: Phần lưng giữa bao gồm cột sống ngực, cơn đau có thể do rối loạn mô hoặc xương ở lưng, bao gồm viêm xương khớp, viêm tủy xương, loãng xương, thoái hóa cột sống, hẹp ống sống, hay viêm cột sống. Ngoài ra, vấn đề có thể bắt nguồn từ bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như tim hoặc các cơ quan tiêu hóa, có thể tỏa ra phần lưng giữa.

1.3. Đau lưng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống ra sao?

Ngoài cơn đau chính đến từng đau lưng gây cản trở khó chịu cho người bệnh, ảnh hưởng đến các hoạt động thường ngày thậm chí làm gián đoạn, các bệnh nhân còn có thể chịu tác động khác khi cơn đau lưng kéo dài như: Stress, ảnh hưởng tâm trạng, trầm cảm, kém tự tin, toàn thân mệt mỏi, khó ngủ, giảm chất lượng cuộc sống trầm trọng và ảnh hưởng đến các mối quan hệ xung quanh.

2. 10 nguyên nhân gây đau lưng phổ biến nhất

● Các bệnh lý về xương khớp hoặc bệnh lý ác tính

Các bệnh lý về xương khớp là nguyên nhân gây đau lưng phổ biến nhất, do các mô mềm vùng lưng bị chấn thương, có thể là các chấn thương cơ, dây chằng hoặc là các khớp xương, từ đó gây hiện tượng chèn ép dây thần kinh và cơn đau nhức bắt đầu xuất hiện. Một số bệnh điển hình là thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, viêm cột sống, hẹp ống sống, ....

● Thừa cân, béo phì

Thừa cân, béo phì cũng là một nguyên nhân gây đau lưng thường hay gặp phải, do khối lượng cơ thể mất cân đối, vượt quá giới hạn chống chịu của bộ khung xương trong vai trò nâng đỡ cơ thể. Từ đó, áp lực tăng lên đặc biệt tại cột sống, các cơ ở lưng gần cột sống cũng phải gắng sức nhiều hơn, lâu ngày dẫn đến đau lưng. Người béo phì muốn giảm đau lưng thì trước hết cần thường xuyên vận động, thể dục thể thao để giảm cân hiệu quả, lưu ý tránh các trường hợp giảm cân nhanh quá mức cũng có thể ảnh hưởng không tốt đến cơ bắp.

● Thoái hoá tự nhiên do tuổi tác

Tuổi càng cao, các khớp xương có nguy cơ thoái hóa càng nhiều, các lớp đệm tự nhiên nằm giữa sụn khớp sẽ bị suy giảm, thêm tình trạng loãng xương do tuổi tác, nên đối tượng người cao tuổi rất dễ mắc các bệnh lý liên quan đến xương khớp và đó là nguyên nhân chính của các cơn đau lưng.

Hiểu về nguyên nhân gây đau lưng để tìm ra phương pháp giảm đau và điều trị dứt điểm

● Các chấn thương

Các chấn thương tại vị trí lưng hay xung quanh lưng đều có thể tác động xấu đến cột sống. Sau các tai nạn giao thông, té ngã, tai nạn lao động, ... bệnh nhân cần đến bác sĩ để có thể kiểm tra để có thể phòng tránh các tổn thương cột sống.

● Tính chất công việc đứng/ngồi 1 chỗ quá lâu

Những đối tượng là nhân viên văn phòng, có tính chất công việc phải ngồi một chỗ quá lâu, không thay đổi tư thế, cũng gây căng thẳng, áp lực lên cột sống, ngoài ra sai tư thế còn dẫn đến những tổn thương khác dẫn đến các cơn đau lưng sau một thời gian dài.

● Lao động nặng nhọc

Khi dùng sức cố gắng để khiêng vác hay làm việc quá nặng vượt giới hạn cho phép, lưng sẽ phải gánh chịu áp lực nặng hơn bình thường, ngoài ra các dây chằng cũng bị kéo căng quá mức, gây co rút và đau. Lưng bị căng cứng, đau âm ỉ hoặc dữ dội, đặc biệt khi thay đổi tư thế, là dấu hiệu của bệnh đau lưng do làm việc nặng kéo dài.

Thường xuyên lao động nặng nhọc có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe xương khớp

● Yếu tố di truyền

Ít người nghĩ rằng yếu tố di truyền cũng là một trong những nguyên nhân gây đau lưng. Tuy nhiên, đối với những người có thành viên trong gia đình bị đau lưng mãn tính thì cũng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người bình thường.

● Stress, căng thẳng kéo dài

Đây cũng là một trong các yếu tố gây đau hay nhức mỏi lưng. Khi stress hay căng thẳng kéo dài sẽ sản sinh ra các chất độc làm ảnh hưởng đến hoạt động nội tiết của các hormon trong cơ thể, gây khó khăn trong hoạt động co duỗi của cơ và dẫn đến đau, nhức mỏi.

● Ngồi/nằm ngủ sai tư thế

Nằm ngủ sai tư thế như nằm quay ngang, quay dọc, nằm sấp, nằm ngửa, nằm nghiêng co chân… có thể gây áp lực lên cột sống. Từ đó, gây đau co thắt ở cột sống lưng khi ngủ dậy. Về lâu dài, thói quen xấu này có thể dẫn đến cong vẹo cột sống và nhiều bệnh xương khớp khác.

● Chu kỳ kinh nguyệt

Do hội chứng tiền kinh nguyệt, cơn đau lưng có thể được xem như là một trong các triệu chứng (bên cạnh các triệu chứng khác) mà phụ nữ phải đối mặt mỗi khi đến chu kỳ. Ngoài ra, các nguyên nhân khác như stress, rối loạn tâm lý bắt nguồn từ kinh nguyệt, đau bụng kinh cũng có thể dẫn đến đau lưng.

3. Hướng dẫn cách giảm đau lưng hiệu quả ngay tại nhà

● Dừng ngay mọi hoạt động thể chất nặng nhọc

Các nguyên nhân chủ yếu gây cơn đau nếu không do thoái hóa thì phần lớn là do hoạt động làm việc, thể thao không hợp lý. Do đó cần tránh các hoạt động nặng nhọc gây quá tải cho cơ thể, nếu đó là hoạt động để duy trì cuộc sống không thể tránh khỏi, thì nên có giới hạn hợp lý đặc biệt phải có thời gian nghỉ ngơi sau những giờ làm việc nặng nhọc để cơ thể có thể phục hồi.

● Nghỉ ngơi hợp lý

Cơ thể hoạt động liên tục luôn cần có thời gian nghỉ ngơi để có thể phục hồi và xây dựng, một chế độ thể thao điều độ, vận động nhẹ nhàng, kèm theo nghỉ ngơi đúng cách sẽ giúp chúng ta tránh khỏi các gánh nặng gây ra cho xương khớp, đồng thời tăng sức đề kháng, khả năng chống chịu cho cơ thể.

Chế độ ngủ nghỉ hợp lý giúp duy trì sức khoẻ và sự dẻo dai của xương khớp

● Chườm lạnh/nóng

Nhiệt độ cao giúp giảm đau nhức, ngăn ngừa cứng khớp, tê bì do giải phóng áp lực, đồng thời tăng cường tuần hoàn máu đến vùng xương khớp tổn thương, máu đem đến nhiều oxy cũng như các tế bào miễn dịch giúp tăng hồi phục và giảm viêm.

● Tập các bài thể dục/yoga nhẹ nhàng theo hướng dẫn của chuyên gia

Tập thể dục là một trong những phương pháp không chỉ làm giảm đau nhức mà còn tăng cường miễn dịch, cải thiện tuần hoàn, tăng cường tiết các hoocmon giúp giảm stress cho cơ thể, xoa dịu thần kinh, làm dẻo dai xương khớp, tăng khả năng chịu đựng, ví dụ như dưỡng sinh, bơi lội, ... Yoga cũng là một hình thức giúp cải thiện tuần hoàn, chỉnh sửa tư thế cũng như tăng khả năng linh hoạt cho hệ thống khung xương.

● Kiểm soát lại cân nặng

Người béo phì hay có cân nặng không hợp lý, gây nên hiện tượng quá tải cho khung xương, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh xương khớp (và rất nhiều bệnh khác). Việc kiểm soát cân nặng là luôn cần thiết trong tất cả trường hợp, có thể kết hợp thể dục thể thao và chế độ dinh dưỡng hợp lý để nhanh chóng đạt được cân nặng phù hợp.

● Vật lý trị liệu tại nhà

Bệnh nhân có thể dùng các phương pháp vật lý trị liệu để tăng cường sức mạnh các cơ xung quanh khớp, ổn định khớp và cải thiện phạm vi chuyển động. Bên cạnh các kỹ thuật cần đến phòng khám như siêu âm, liệu pháp nhiệt hoặc lạnh, điện xung trị liệu, …. Bệnh nhân có thể áp dụng các bài tập tại nhà để có thể tự phòng và chữa bệnh đau lưng, tuy nhiên cần có hướng dẫn hợp lý trong thời gian đầu cũng như tuân theo một lịch trình đều đặn mới có thể đem lại hiệu quả.

● Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ ăn uống hợp lý là điều tối quan trọng khi cơ thể bị mất cân bằng và xuất hiện bệnh lý. Cố gắng duy trì thực đơn đầy đủ các chất dinh dưỡng mỗi ngày, đặc biệt nên bổ sung canxi và vitamin D để hạn chế các bệnh về xương khớp như loãng xương.

● Điều chỉnh lại tư thế

Tư thế sai trong lúc làm việc hay ngủ đều là nguyên nhân gây cứng cơ, khớp, chèn ép đĩa đệm, dẫn đến đau lưng, điều chỉnh tư thế đúng giúp loại bỏ các nguy cơ gây ra bệnh lý xương khớp, đặc biệt đối với các đối tượng ngồi văn phòng kéo dài

Tập lại tư thế đúng để điều chỉnh những sai lệch về cấu trúc xương khớp

● Dùng thuốc giảm đau

Gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, các cơn đau lưng dù nhẹ hay nặng, kéo dài hay cấp tính cần được kiểm soát tốt để có thể giúp bệnh nhân duy trì hoạt động bình thường hàng ngày. Do đó, dùng thuốc giảm đau chính là một trong những giải pháp đầu tiên giúp bệnh nhân kiểm soát được cơn đau nhanh chóng.

Paracetamol là một lựa chọn dễ dùng đặc biệt bệnh nhân có thể dùng tại nhà mà không cần sự hướng dẫn nghiêm ngặt của bác sĩ. Trên thị trường có rất nhiều dạng Paracetamol, từ viên nén, viên nang, đến viên sủi. Dạng Paracetamol viên sủi nhập khẩu từ Pháp đã và đang được các bác sĩ, dược sĩ đánh giá cao và kê đơn phổ biến để điều trị nhanh các cơn đau, hiệu quả giảm đau chỉ từ 10 - 60 phút sau khi sử dụng.

● Gặp bác sĩ ngay khi cơn đau lưng trở nặng hoặc kéo dài không khỏi

Khi cơn đau trở nặng quá mức chịu đựng (cấp tính) hay kéo dài lâu ngày không khỏi (mãn tính), nên gặp ngay bác sĩ để có thể kiểm tra nguyên nhân, xác định bệnh lý cũng như có phương pháp điều trị kịp thời, hiệu quả. Không nên cố gắng chịu đựng cơn đau kéo dài khi chưa biết rõ nguyên nhân vì có thể gây các hậu quả, biến chứng nghiêm trọng.

Đau lưng là một bệnh phổ biến, nguyên nhân lại đa dạng, do đó 10 nguyên nhân gây đau lưng trên đây không thể bao quát hết tất cả các nguyên do dẫn đến chứng bệnh này. Điều quan trọng là bệnh nhân phải có tinh thần chủ động trong việc tìm hiểu và học hỏi các kiến thức liên quan đến bệnh để có thể điều trị hiệu quả. Đau lưng tuy phiền phức nhưng nếu tuân thủ theo các lời khuyên trong bài, chắc chắn tình trạng của bệnh nhân sẽ cải thiện.

Giảm đau - Hạ sốt

Dành cho trẻ em

Bổ sung vitamin